background

Εγκυκλοπαίδεια βοτάνων

Avena sativa L.

Oats

Ιστορία

Οι Αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι δεν έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στη βρώμη, πιθανότατα επειδή γνώριζαν μόνο την άγρια βρώμη, την "Avena fatua", η οποία θεωρήθηκε κατώτερης ποιότητας από τα υπόλοιπα σιτηρά. Η σκόπιμη καλλιέργεια του σιταριού στις πεδιάδες της Κασπίας και του Καυκάσου ή στις παραμεθόριες πεδιάδες του Τουρκμενιστάν έφερε, πιθανώς, τη βρώμη στη βορειοδυτική Ευρώπη κατά τους προϊστορικούς χρόνους. Οι Ρωμαίοι είδαν για πρώτη φορά τη βρώμη στα βόρεια των Άλπεων και την ονόμασαν "το βάρβαρο σιτάρι των Γερμανών". Ο Πλίνιος αναφέρει για τους Γερμανούς ότι σπέρνουν βρώμη και δεν τρώνε τίποτα παρά έναν χυλό. Πίστευε ότι η βρώμη δεν ήταν παρά ένα κατώτερο είδος μεταξύ των δημητριακών που θα μπορούσε να οδηγήσει μόνο στον εκφυλισμό του κριθαριού. Ακόμα και σήμερα, η βρώμη χρησιμοποιείται στα νότια κλίματα κυρίως ως ζωοτροφή.

Η έννοια της λέξης "Avena", την οποία χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι τόσο για την καλλιέργεια βρώμης όσο και για την άγρια βρώμη, δεν έχει τεκμηριωθεί. Θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι η λέξη προέρχεται είτε από τη σανσκριτική λέξη "avi", που σημαίνει "πρόβατα" ή "avàsa", που σημαίνει "τρόφιμα". Ο Grimm διαπίστωσε ότι σχεδόν σε κάθε ευρωπαϊκή γλώσσα η λέξη που αναφέρεται στη βρώμη σχετίζεται με τη λέξη " κριάρι". Για το λόγο αυτό, η βρώμη απέκτησε το όνομα "κατσικίσια ζωοτροφή".

Η βρώμη δεν είχε καμία σημασία για τους αρχαίους φυσιοπαθητικούς και μόνο τον Μεσαίωνα αναγνωρίστηκε η αξία της βρώμης. Σταδιακά, οι φυσικοπαθητικοί έμαθαν περισσότερα για τις εφαρμογές του φυτού και το εύρος των χρήσεών του διευρύνθηκε σημαντικά. Στην εγκυκλοπαίδεια των βοτάνων το 1737, ο Lonicerus γράφει: «Η βρώμη είναι ένα χρήσιμο σιτάρι τόσο για τα βοοειδή όσο και για τον άνθρωπο. Μαγειρεμένο, ως τροφή είναι ένα εξαιρετικό φάρμακο που βοηθά στην καθημερινή κένωση. Η βρώμη είναι χορταστική και είναι μια θρεπτική διατροφική πηγή. Το βασικό της πλεονέκτημα έγκειται στη διαπερατότητα του υγρού και στην καταπολέμηση ελκών. Το αλεύρι βρώμης μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως κατάπλασμα καθώς είναι εξαιρετικά βοηθητικό για το συρίγγιο. Η βρώμη μπορεί να καταναλωθεί ζεστή ως γεύμα, αλλά για να χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία εξωτερικά, θα πρέπει να είναι δροσερό και στεγνό. Είναι αποτελεσματική όταν χρησιμοποιείται για κάθε είδους οίδημα και φλύκταινα που εμφανίζονται από τη ζέστη στο σώμα. Το στέλεχος της άγριας βρώμης, οι σπόροι και τα φύλλα που εμβαπτίζονται σε κόκκινο κρασί, ενισχύουν τη λειτουργία της ουρήθρας, παρασύροντας όλα τα απεκκρίματα που πιθανά έχουν συγκεντρωθεί στην ουροδόχο κύστη και τη μήτρα.

Το 1563 ο Mathiolus έγραψε: "Η επίδραση της βρώμης: ο ζωμός της βρώμης είναι καλός για την αντιμετώπιση του βήχα. Όταν βραστεί και καταναλωθεί, ο ζωμός επιδρά θετικά βοηθώντας στις κενώσεις. Για να αντιμετωπισθούν οι πέτρες στη χολή, μπορεί κάποιος να ζεσταίνει τη βρώμη ή τα μούρα αρκεύθου και να τα τοποθετήσει σε κατάπλασμα. Η βρώμη μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πρησμένα ή μετατοπισμένα άκρα, ακριβώς όπως και το κριθάρι. Μπορεί να αναμιχθεί με λευκό μόλυβδο και να χρησιμοποιηθεί για το πλύσιμο του προσώπου, δίνοντας καθαρή και ελκυστική επιδερμίδα. Ενάντια στην φαγούρα και την ψώρα στα μικρά παιδιά, δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το λούσιμο με βρώμη". Για αιώνες, η βρασμένη βρώμη ή ο χυλός της ήταν το βασικό πρωινό, ιδιαίτερα στην Αγγλία, τη Σκωτία και τη Γερμανία, προτού αντικατασταθεί από τον καφέ και το ψωμί.

Χαρακτηριστικά βοτάνου

Η βρώμη είναι ένα μονοετές φυτό που καλλιεργείται είτε σε θύσανθους ή σε μεμονωμένους μίσχους. Τα κοίλα στελέχη μεγαλώνουν σε ύψος μεταξύ 20 και 150 εκατοστών και δεν διακλαδίζονται. Τα φυτά ύψους 15-30 εκατοστών συνήθως φέρουν δύο ή τρία άνθη. Τα άνθη είναι ανδρογόνα, όπως και στους περισσότερους τύπους δημητριακών. Όταν το φυτό είναι ώριμο, τα άνθη του είναι κρεμαστά. Η βρώμη είναι η πιο υγρή, η πιο λατρευτή των δημητριακών. Το φυτό ανθίζει από τον Ιούλιο έως τον Αύγουστο.

Φυσικό περιβάλλον

Η βρώμη είναι ψυχανθές, που σημαίνει ότι ευδοκιμεί σε εδάφη πλούσια σε άζωτο και απαντάται στις άκρες του δρόμου από τις πεδιάδες έως τις ορεινές περιοχές. Πρόκειται για ένα δευτερεύον καλλιεργούμενο φυτό που εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως ανεπιθύμητο σε σχέση με άλλους τύπους δημητριακών. Σε αντίθεση με το κριθάρι, η βρώμη αναπτύσσεται σε περιοχές με μεγάλη βροχόπτωση. Η άνθιση του φυτού σηματοδοτεί τη δημιουργία φρέσκιας τροφής για ζώα, καθώς τους διαθέτει ταυτόχρονα χόρτο και καρπό. Η άγρια μουστάρδα, η οποία εμφανίζεται συχνά στα λιβάδια βρώμης, βοηθά στην ελάττωση της οξύτητας του εδάφους, το οποίο καθίσταται εξαιρετικά όξινο ως αποτέλεσμα της καλλιέργειας βρώμης. Οι μελέτες έδειξαν ότι η βρώμη που καλλιεργείται σε περιβάλλον απουσία άγριας μουστάρδας είναι λιγότερο ισχυρή από εκείνη που καλλιεργείται σε εδάφη παράλληλα με την άγρια μουστάρδα.

Το κριθάρι είναι γηγενές σε ξηρές χώρες της Μεσογείου, ενώ η βρώμη είναι γηγενής σε πιο δροσερά κλίματα όπου υπάρχει έντονη βροχόπτωση. Επίσης ευδοκιμεί στις βόρειες ορεινές χώρες όπου υπάρχει άφθονο ηλιακό φως και οι μέρες έχουν μεγάλη διάρκεια. Σήμερα, η βρώμη καλλιεργείται σχεδόν σε όλο τον κόσμο σε περιοχές όπου υπάρχουν σημαντικές βροχοπτώσεις και εύκρατο κλίμα. Μια καλλιέργεια βρώμης θα αποδώσει μεγαλύτερη ποσότητα καρπού και χόρτου συγκριτικά με εκείνες του κριθαριού ή της σίκαλης.

Παρασκευή

Η A.Vogel χρησιμοποιεί τα υπέργεια μέρη του φυτού, προερχόμενα από βιολογικά ελεγχόμενες καλλιέργειες. Η συγκομιδή πραγματοποιείται όταν τα φυτά ανθίσουν. Η βρώμη κόβεται σε μικρά κομμάτια ενώ είναι ακόμα φρέσκια, τα οποία τοποθετούνται μέσα σε αλκοόλ ώστε να προκύψει το μητρικό βάμμα.

Το κουάκερ, οι νιφάδες βρώμης και το πλιγούρι είναι πολύ θρεπτικά και αποτελούν πολύτιμη πηγή τροφής. Στη βιομηχανία τροφίμων, το κουάκερ χρησιμοποιείται ως σταθεροποιητής, για παράδειγμα, στο παγωτό. Στη βιομηχανία καλλυντικών η βρώμη χρησιμοποιείται σε πολλά προϊόντα περιποίησης του δέρματος. Η βρώμη χρησιμοποιείται επίσης ως ζωοτροφή αλλά και για την παραγωγή αιθυλενίου.


Σχετικά προϊόντα

Avenaforce 100ml