Larrea mexicana MORIC.

Ιστορία

To Larrea mexicana είναι αρχαίο αμερικανικό φυτό το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί από τον ιθαγενή πληθυσμό της Βόρειας και Νότιας Αμερικής για αιώνες ώστε να θεραπεύσει ασθένειες όπως αφροδίσια νοσήματα, φυματίωση, στομαχικό πόνο, κρυολογήματα, ρευματισμούς και αρθρίτιδα. Επίσης, έχει χρησιμοποιηθεί ως αποχρεμπτικό, διουρητικό, αντισηπτικό, τονωτικό μαλλιών, ως θεραπεία για τη νευρίτιδα, την ισχιαλγία, τη μετατόπιση των αρθρώσεων και τα σπασμένα πλευρά, καθώς και σε λοιμώξεις του αναπνευστικού και πεπτικού συστήματος. Τα αποξηραμένα, κονιορτοποιημένα φύλλα του χρησιμοποιούνταν πάνω σε πληγές προκειμένου να θεραπεύσουν ανθρώπους και κατοικίδια ζώα. Τα λουτρά με φύλλα του αποτελούσε επίσης μια δημοφιλή θεραπεία για την ανεμοβλογιά και τους ρευματισμούς.

Στην Αμερική το Larrea mexicana είναι γνωστό με το όνομα "chaparral" ή "palo ondo" και χρησιμοποιείται σήμερα ευρέως σε όλη τη χώρα όταν χρειάζεται κανείς να καθαρίσει και να αποτοξινώσει το αίμα από τη συσσώρευση τοξινών και ελεύθερων ριζών. Το Chaparral επίσης ενδείκνυται ως βοηθητικός παράγοντας στη θεραπεία του καρκίνου, ειδικότερα σε ασθενείς με λευχαιμία και μελάνωμα, αλλά και στη νόσο του AIDS. Άλλη μια επιπρόσθετη θεραπευτική χρήση του Chaparral είναι για την αντιμετώπιση του αλκοολισμού καθώς και για τη διανοητική βλάβη η οποία προκαλείται από τις ναρκωτικές ουσίες της κοκαΐνης και της μεθαμφεταμίνης. Τα φύλλα του καλλιεργούνται με σκοπό τη λήψη NDGA*, το οποία θεωρείται εξαιρετική τροφή για τα κοπάδια, δεδομένου ότι είναι θρεπτικό και πλούσιο σε μέταλλα, καροτένια και αμινοξέα.

*NDGA = (Νορδιϋδρογουαϊαρετικό οξύ)

Χαρακτηριστικά βοτάνου

To Larrea mexicana είναι αειθαλής ανθοφόρος θάμνος της ερήμου με χαρακτηριστικά πλατιά κλαδιά τα οποία πέφτουν, όταν μαραθούν. Αναπτύσσεται σε ύψος έως τρία μέτρα. Τα γηραιότερα κλαδιά που έχουν απομείνει είναι κυλινδρικά, σε αντίθεση με τα νεότερα κλαδιά που είναι τετράγωνα. Ο θάμνος χωρίζεται σε μικρά τμήματα (στελέχη) από σκούρες αδενικές ζώνες στους κόμβους, που είναι φυλλώδεις. Τα πτεροειδή φύλλα είναι αντίθετα σε διάταξη, με δύο μικρά άμισχα λογχοειδή φύλλα στη βάση. Τα φύλλα έχουν σχήμα ημισέληνου, είναι δερματώδη και καλύπτονται από τη χαρακτηριστική απέκκριση της ρητίνης που δίνει στο φυτό τη χαρακτηριστική δύσοσμη οσμή. Η σχηματιζόμενη ρητίνη είναι το αποτέλεσμα της μετατροπής του κάτω μέρος του φλοιού της επιδερμίδας (υποδερμίδα). Η λειτουργία της είναι να μειώσει την απώλεια του νερού μέσω των φύλλων επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο στο φυτό να επιβιώσει κυρίως σε περιοχές όπου υπάρχουν λίγες βροχοπτώσεις (περίπου 16 χιλιοστά κατ' έτος).

Τα άνθη του φυτού είναι διατεταγμένα σε μπούκλες στο τέλος των κλαδιών. Έχουν 5 ελεύθερα κίτρινα πέταλα και πέντε μικρότερης διαμέτρου, πράσινα σέπαλα, δέκα στήμονες, μια ωοθήκη οβάλ (στρογγυλή) χωρισμένη συνήθως σε πέντε κοιλότητες, ένα μοναδικό στύλο και στίγμα (μέρη του φυτού). Τα άνθη του ανθίζουν για μια μέρα μόνο. Το ξηρό αυτό μικροσκοπικό φρούτο είναι ένα "σχιζοκάρπιο'' στο οποίο όταν ωριμάσουν οι καρποί του χωρίζεται σε πέντε ξεχωριστά μέρη και το κάθε ένα μέρος περιέχει έναν μοναδικό σπόρο. Τα περισσότερα είδη του γένους Larrea είναι ικανά να αναπαραχθούν μέσω ενός φαινομένου το οποίο είναι παρόμοιο με τη στρώση των κλαδιών. Λέγεται ότι αυτός ο θάμνος καθυστερεί την ανάπτυξη του, δίνοντας του έτσι τη δυνατότητα να ζήσει για παραπάνω από εκατό έτη. Ανάλογα με τις βροχοπτώσεις ο θάμνος συνήθως ευδοκιμεί-ανθίζει από τον Απρίλιο έως τον Μάιο.

To Larrea mexicana ανήκει σε ένα μικρό γένος μονάχα πέντε ειδών της οικογένειας Zygophyllaceae. Το Larrea tridentata είναι το μοναδικό είδος αυτού του γένους που αναπτύσσεται στη Βόρεια Αμερική. Η γεωγραφική του εξάπλωση περιορίζεται στις δυτικές παραμεθόριες περιοχές μεταξύ των ΗΠΑ και του Μεξικού. Ανάλογα με το μέρος που φυτρώνει ο θάμνος, περιέχει είτε δύο ζεύγη χρωμοσωμάτων οπότε έχουμε διπλοειδία με 13 χρωμοσώματα, ή τετραπλοειδία με 26 χρωμοσώματα, ή πολυπλοειδία με 39 χρωμοσώματα αντίστοιχα. Τα υπόλοιπα τέσσερα είδη L. divaricata CAV., L. cuneifolia CAV., L. nitida CAV., και L. ameghinoi SPEG., βρίσκονται μόνο στις ξηρές ζώνες της Αργεντινής, της Χιλής, της Βολιβίας και του Περού. Τα είδη L. tridentata και L. divaricate είναι τόσο στενά συνδεδεμένα που θεωρούνται ομοειδή.

Φυσικό περιβάλλον

To Larrea mexicana αποτελεί την κύρια βλάστηση η οποία αναπτύσσεται σε περιοχές με ημίξηρο κλίμα των ερήμων της Mojave, Sonora και Chihuahua. Ενδέχεται επίσης να αναπτύσσεται σε υψόμετρα έως 1500 μέτρα. Ο συγκεκριμένος θάμνος προτιμά τα ασβεστολιθικά και πορώδη εδάφη.

Παρασκευή

Τα φύλλα του φυτού συλλέγονται στην άγρια φύση, διαβρέχονται με αλκοόλη και ακολούθως ανακινούνται με το χέρι προκειμένου να ληφθεί η απαιτούμενη αραίωση.